(The Turkish Post) – Sayıştay’ın 2023 yılına ait “faaliyet genel değerlendirme” raporu, kamu kurumlarında keyfi, hesap vermez tutumunun ne kadar yaygın olduğunu ortaya koydu.
Rapora göre:
1 – Kamu idarelerinden (14’ü genel bütçeli idare, 35’i özel bütçeli idare, 5’i özel bütçeli diğer idare, 70’i belediye, 6’sı bağlı idare, 10’u il özel idaresi, 1’i mahalli idare birliği ve 1’i sosyal güvenlik kurumu olmak üzere) 142’si tüm varlık ve yükümlülüklerini faaliyet raporlarında açıklamadı,
2 – 258 kamu idaresi mali tablolara yer vermedi,
3 – 111 kamu kurumu “yardım yapılan birlik, kurum ve kuruluşlara ilişkin bilgilere yer vermedi,
4 – Faaliyet raporu hazırlayan kamu idarelerinden 278’i bütçe hedef ve gerçekleşmeleri arasında meydana gelen sapmaların nedenleri hakkında açıklama yapmadı,
5 – 88’i bütçe ile tahsis edilen ödeneklerin dışında idarenin kullanımına tahsis edilen özel ödenek, dış proje kredisi veya bağış ve yardım gibi kaynakları faaliyet raporunda göstermedi,
6 – Kamu idarelerinden 63’ü bütçe ödeneklerini başlangıç ve yılsonu ödenekleri olarak ayrı ayrı göstermedi,
7 – 62 kamu idaresinin bütçe hedefleri ödenek cetvelleri ile karşılaştırıldığında, hedefleri doğru göstermediği görüldü,
8 – Faaliyet raporu hazırlayan kamu idarelerinden 12’si yılsonu ödeneklerini doğru kaydetmedi,
9 – 19’u ödenek artış, eksiliş ve aktarmalarını mevzuata uygun olarak yapmadı,
10 – 16’sında bütçe gerçekleşmelerinin, düzenlilik denetimi sonuçları itibarıyla kontrol edildiğinde, gerçeği yansıtmadığı görüldü.
‘Yardım alan STK’ların faaliyet konuları belli değil’
Sayıştay raporunda, kamuoyunda da sık sık tartışma konusu olan ve iktidarın “sivil toplum kuruluşu” saydığı daha çok tarikatlarla anılar vakıf, dernek gibi kuruluşlara yardımlar, destekler konusunda da şeffaf davranılmadığı tespit ediliyor.
Raporun ilgili bölümü şöyle: “Kamu İdarelerince Hazırlanacak Stratejik Planlar ve Performans Programları ile Faaliyet Raporlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 31’inci maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca Genel Faaliyet Raporu’nda, bütçeden yardım alan dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllerin faaliyetlerine ilişkin değerlendirmelere yer verilmesi gerekmektedir. 2020, 2021 ve 2022 yıllarında eleştiri konusu edilmesine rağmen 2023 Yılı Genel Faaliyet Raporu’nda da bu kapsamda yardım yapılan kurum ve kuruluşların faaliyetlerine ilişkin herhangi bir bilgiye yer verilmeksizin sadece yardım yapan idarelerin açıklandığı görülmüştür. Sorumluluk, mali saydamlık ve tam açıklama ilkelerinin yerine getirilmesi açısından faaliyetlere ilişkin bilgilere yer verilmesinin önemli olduğu değerlendirilmektedir.”